۴۸ درس آموزنده از زندگی زنبور عسل

۱) انتخاب الگو:

زنبور عسل حشرات مفید و ارزشمند و پاکیزه ای هستند. در تمام طول عمرشان الگویشان گل است. فقط دنبال گل هستند تا از شکوفه تلخ گل، گرده و شهد تهیه کنند. گرده گل را برای غذای نوزادان و شهد گل را برای شفای مردم درست می کنند. اگر ما برای به دست آوردن غذای روح و جسم خود الگوی خوب داشته باشیم بسیاری از مشکلات ما حل می شود

۲) درست استفاده کردن:

کوچکترین شکوفه گل توسط زنبور عسل گرده افشانی می شود ولی زنبور طوری روی آن قرار می گیرد که آسیبی به آن نرسد. بنابراین ما هم می توانیم در برخورد و تعامل با همنوعان خود طوری عمل کنیم که هیچ وقت مشکلی به وجود نیاوریم.

۳) محصول زنبو عسل، “عسل” است:

بنابراین ما هم می توانیم با زبان و اعمال خود نتایج شیرین تر از عسل داشته باشیم ولی در صورتی که قضاوت عجولانه و غیرمنطقی داشته باشیم نتایج آثار اعمال و زبان ما تلخ تر از همه چیز خواهد بود.

۴) ملایمت و انعطاف پذیری:

زنبور عسل، تولید موم می کند زنبور با ترشح غده های موم ساز خانه هایی از موم می سازد و داخل آن عسل می ریزد. موم با اینکه خیلی شکننده و ملایم است ولی در گرما و سرمای زیاد هم می تواند ظرف خوبی برای نگهداری عسل باشد.

۵) سرافرازی و صبوری:

همیشه زنبور عسل چون از دسترنج خودش استفاده می کند سرافراز و صبور است. برای تهیه یک قاشق عسل که ۲۵ گرم می باشد، چهار هزار زنبور بیست هزار گل را ملاقات می کنند، ۷ بار فاصله بین کره ماه و زمین را می پیمایند. برای تهیه ۱ کیلو عسل ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون گل را باید گرده افشانی کنند.

۶) سخت کوشی و تلاشی خستگی ناپذیر:

یک عدد زنبور در طول ۱۵ روز عمرش در فصل بهار و تابستان ۷۰ هزار سورتی پرواز می کند. سرانجام بر اثر بال زدن زیاد (چون ۴۰۰ دفعه در هر ثانیه بال می زند، ۳۵ کیلومتر را در یک ساعت می پیماید و ۲۰ کیلومتر را بدون وقفه می رود) با بال های مجروح و بدن زخمی و خون آ لود جانش را به جان آفرین تسلیم می کند.

۷) ایثار و تسلیم بدون توقع:

فاصله بین قاب ها در کندوی لانکسروت هشت میلیمتر است. یک زنبور باید با تن خسته و کیسه پر از عسل بخصوص در اواخر روزهای گرم تابستان از درب پرواز وارد کندو شده و در یک جای تنگ و تاریک عسل (شهد گل) را از میان قاب ها از پایین کندو به طبقات دوم و سوم برساند. جالب است بدانیم در بهار و تابستان در هر کندو بین ۹۰ تا ۱۲۰ هزار زنبور وجود دارد، ازدحام جمعیت خود مهمترین عامل فشار و گرما و ضیق جا است.

۸) سازماندهی و تقسیم وظایف:

معمولا یک زنبور کارگر بعد از تولد ۱۲ روز اول نگهبانی و پرستاری از ملکه و نوزادان و نظافت را به عهده دارد. بعد از ۱۲ روز علاوه بر وظایف یاد شده کار معماری و مهندسی و بنایی را باید انجام دهد. یعنی سه نوع خانه باید بسازد؛حجره های کوچک برای کارگران، حجره ای متوسط برای زنبوران نر، حجره بزرگ شبیه بادام زمینی برای پرورش ملکه که در اصطلاح به آن سلول ملکه یا شاخون می گویند. بعد از ۲۱ روز زنبور کارگر بالغ شده تا ۱۵ روز پرواز می کند. برای تهیه شهد، گرده، زهر، بره موم، آب به فعالیت می پردازد.

مهمترین فعالیتهای اثربخش را در کندو زنبوران کارگر (ماده بکرزا) انجام می دهند. زنبور نر خاصیتش فقط برای باروری ملکه جوان است. تاکنون حشره شناسان وظیفه دیگری برای زنبور نر اعلام نکرده اند .

ملکه زنبور عسل که حکم “شاه کندو” را دارد ۲۰۰ روز در سال تخمگذاری می کند روزی ۱۵۰۰ تخم. وظیفه ملکه حفظ و بقای نسل است. ضمنا ملکه گازی از خود متصاعد می کند که به آن فرمون یا نظم دهنده اجتماعی نیز می گویند. این گاز موجب می شود که تمام زنبورها به وظایف خود به خوبی عمل کنند.

۹) ایثار ملکه در کندوی عسل:

حدود ۱۱ تا ۱۴ روز طول می کشد تا یک تخم به ملکه تبدیل شود. ملکه ۳ تا ۱۰ روز بعد از تولد آواز مخصوص جهت آغاز زندگی جدید را می خواند. معمولا بعد از ظهر یک روز آفتابی در فصل بهار ملکه جدید از کندو خارج شده چون بسیار خوشبو و معطر است بیش از ۱۰۰۰ زنبور نر برای رسیدن به وصالش به تعقیب ملکه می پردازند. ملکه برای اینکه بهترین نژاد را نسل آینده به وجود آورد در آسمان لایتناهی صعود می کند و اوج می گیرد. نرهایی که وی را تعقیب می کنند یکی پس از دیگری از پا در می آ یند.

چون به دلیل خستگی پرواز به فضای بالا نفسشان می برد. ملکه آنقدر اوج می گیرد که هیچ پرنده دیگری نمی تواند در آن فضا پرواز کند تا مزاحمش شود. معمولا در ارتفاع بالا حرکت باد هم ضعیف، آسمان صاف و روشن و دور از چشم همه موجودات زمینی آخرین زنبور نری که جسارت و قدرت جسمی مناسبی داشته باشد و به ملاقات وی می آید باهم زندگی جدید را شروع وقدرت باروری ملکه را تنظیم می کند. بعد همین زنبور بعد از ازدواج یک دقیقه ای خودش مثل شهاب سنگ به زمین می افتد و ملکه مزدوج شده و با وقار و متانت به کندوی خودش بر می گردد تا آخرعمرش هیچوقت کندو را ترک نمی کند مگر در شرایط بچه دهی. عمر ملکه ۲ تا ۴ سال است. یکبار در عمرش ازدواج می کند و اسپرم هایی را که با ازدواج اولیه گرفته برای تمام عمرش ذخیره و بارور می کند .

۱۰) مفید بودن زنبور عسل برای خود و دیگران:

هر موجودی جهت زنده ماندن مجبور است موجودی دیگر را از بین ببرد یا خودش موقع صید و صیادی از بین برود جز زنبور عسل که برای سیر شدن خودش و سیر کردن انسان ها هزاران موجود دیگر را هم سیر می کند بدون اینکه مزاحم و باعث از بین رفتن موجودی شود. یعنی زنبور عسل با عمل گرده افشانی موجب ازدیاد تولید محصولات باغی، صیفی، زراعی شده همچنین غذای شیرین انگبین یا عسل را تولید می کند اما ما انسان ها برای سیر شدن خود و پذیرایی از مهمان ها و همنوعان خود حتما باید جانداری را بی جان کنیم مثل کشتن و سر بریدن پرندگان، ماهی، گوسفند، گاو، شتر، غاز، بوقلمون، اردک، مرغ و …

۱۱) آگاهی، بصیرت و دوراندیشی:

تمام موجودات بخصوص انسان ها در مواقع قحطی (مشکلات، جنگ، زلزله، سیل) قوه جنسی آنها جهت بقای نسل ادامه می یابد جز زنبور عسل (شما شاهد هستید در کشورهای جهان سوم بخصوص کشورهای فقیر آفریقایی ازدیاد نسل و زاد و ولد بسیار زیاد و نامناسب است.)

ولی زنبور عسل در مواقع کمبود گرده و گل و شهد به ملکه خود اطلاع می دهد و ملکه از تخم ریزی باز می ایستد تا نوزادانش دچار گرسنگی و قحطی نشوند. تا زمانی که وضعیت گل و شهد عادی نشده، ملکه تخم ریزی نامحدود نمی کند. به محض عادی شدن گل و شهد دوباره ملکه شروع به تخم ریزی و فعالیت می کند.

۱۲) جامع و فراگیر بودن موجوداتی که از زنبور عسل بهره می برند:

انسان ها، از انگبین یا عسل، از گرده گل، از موم، ژله

طیور و پرندگان:

گرده افشانی گل موجب ازدیاد آفتابگردان، پنبه، سویا، کلزا شده، پستانداران، پرندگان اهلی و وحشی زیادی از آن بهره می برند.

۱۳) قانع و نجیب بودن زنبور عسل:

زنبور عسل دارای ۲ معده است. معده اول یا چینه دان برای جمع آوری و حمل شهد است که زنبور پس از حمل آن به کندو از معده اول یا کیسه عسلی داخل حجره ها خالی می کند . بین کیسه عسلی یا معده اول و معده دوم دریچه ای است که روزی یک سر سوزن عسل یا شهد را از دریچه وارد معده اصلی خود کرده، آن را جهت سوخت و ساز خودش مصرف می کند. هیچوقت از ذخیره عسل خودش مصرف بی رویه یا اسراف نمی کند. به حق خود قانع است. از قناعت و مناعت طبع عالی برخوردار است.

۱۴) تیزبینی و هوش زنبور عسل:

دنیای زنبور نه فقط از حیث زیبایی جالب توجه است بلکه از لحاظ روایح عدیده نیز مطلوب می باشد. زیرا در انتهای شاخک های زنبور عسل ۵ هزار حفره شامه قرار گرفته که بدان وسیله روایح دنیا را استشمام می کند و نیروی این حفره شامه به قدری زیاد است که زنبور عسل بوی یک گل سیب (فقط یک گل را) از مسافت ۱ کیلومتر استشمام می کند. زنبور کارگر ۳ چشم مرکب و ۱۳ هزار چشم ساده در سرش تعبیه شده که در آن واحد پس از پرواز می تواند تمام اشیا و علائم محیط خود را ببیند و شناسایی و نشانه گذاری کند تا موقع برگشت به کندویش اشتباه نکند.

۱۵) طرد ناپاکان:

هیچ زنبوری حق ندارد در مکان کثیف و آ لوده بنشیند. چنانچه زنبوری با دست و پای کثیف و آ لوده (نجس) وارد کندو شود بلافاصله توسط نگهبانان خشن و بدون مماشات اعدام و به بیرون انداخته می شود تا درس عبرت برای دیگر زنبورها باشد. اگر در جوامع انسانی همین روش پیاده شود آیا افراد محتکر، سودجو، مفسد و ولگرد می توانند عرض اندام کنند؟

۱۶) اجتماعی بودن زنبور عسل:

زنبور عسل همیشه باید به صورت اجتماعی و جمع زندگی کند تا بتواند با تعامل با دیگران همزیستی و آرامش داشته باشد. شاید ما انسان ها زندگی در اجتماع را نمی توانیم تحمل کنیم. گاهی مشاهده می شود که افراد دوست دارند برخلاف قانون اجتماع بابرهم زدن رسوم و آ داب اجتماع موجب آزار و اذیت دیگران شوند!

اما اگر شما یک زنبور عسل را در بهترین شرایط سلامتی و آ ذوقه فراوان به تنهایی در یک اتاق یا یک جعبه نگهداری کنید، بعد از چند روز آن حیوان می میرد. البته مرگ او ناشی از گرسنگی و یا سرما و گرما نیست بلکه از تنهایی و نداشتن مونس و همدم جان می سپارد.

۱۷) عدم مماشات و مصلحت جویی:

در شهر زنبور عسل تنبلی و تن پروری در کار نیست و همه باید کار کنند. به همین جهت بیکاران و مفت خوران را بدون هیچ ترحمی طرد می کنند.

۱۸) از خود گذشتگی:

در فصل بهار جمعیت کندو به طور بی سابقه ای زیاد می شود طوری که شب ها وقتی که کارگران از صحرا مراجعت می نمایند، در داخل کندو جایی برای استراحت پیدا نمی کنند. ناچارند که خارج از کندو و در آستان آن به خواب روند چون شب های بهار سرد است روز دیگر عده زیادی از آنها که بیرون کندو خوابیده بودند بر اثر سرمای شب از بین می روند.

۱۹) آگاهی و شعور:

ملکه زنبور به عنوان یک حاکم و مدیر آگاه هر روز حساب متولد شدگان را می کند و دقت دارد که مبادا شمار موالید از میزان گل های صحرا زیادتر باشد و وقتی که دید در صحرا گل فراوان است ازدیاد موالید را شروع می کند.

۲۰) اطاعت از جمع:

وقتی که ملکه یا حاکم پیر شده و نمی تواند تخم گذاری کند به راحتی اجازه می دهد که کارگران ملکه جدید را به وجود آورند و حکومت را از دستش بگیرند. در اینجا حاکم مطیع محض جمع است و هیچ اصراری به ادامه حکومت ندارد.

۲۱) دوراندیشی ساکنین شهر عسل:

زنبورهای عسل وقتی که می خواهند ملکه پیر را عوض و جانشین برای او انتخاب کنند با احتیاط و دوراندیشی تا لحظه آخر جهت اطمینان ۲ یا ۳ ملکه نوزاد را نگهداری می کنند در صورتی که ملکه منتخب در پرواز ازدواج خودش دچار مخاطره شود جایگزین داشته باشد.