
خصوصیات متمایز کننده نژادهای زنبور عسل
خصوصیات متمایز کننده نژادهای زنبور عسل ، نژاد هاي زنبورعسل با بعضي از خصوصيات ظاهري و زيست رفتاری قابل تشخيص اند.
بعضي از اين خصوصيات ظاهري (مانند رنگ قسمتهاي متفاوت بدن) كاملا مشخص است
و با چشم غير مسلح ديده مي شود. در صورتي كه تعداد ديگری از خصوصيات به آسانی با چشم غير مسلح قابل تشخيص نيست و بايد آنها را به روش اندازه گيري در يك نمونه از جمعيت زنبور عسل (روش بيومتری) مشخص كرد.
در ميان اين دسته از خصوصيات،اندازه قسمتهاي بدن مانند زبان،حلقه هاي سينه و شكم،طول و عرض بندهاي پاها،طول و عرض بالهاي عقب و جلو،رگ بالها،نسبت بالها به هم و…اهميت ويژه اي دارد.
در ميان خصوصيات زيست رفتاري،رشد كلني،فعاليت صحرا گردي،موم بافي،دفاع از كلني،تمايل به جمع اوري بره موم،مقاومت در برابر بيماريها و افتها،توليد عسل،توليد بچه كندو و نحوه زمستان گذراني نيز حائز اهميت است.
در سالهاي1925تا1940الپاتوف و گوتسه اصول تشخيص و توصيف نژادهاي زنبورعسل در جهان را بر اساس اندازه گيري دقيق خصوصيات ظاهري ارائه دادند.
خصوصیات متمایز کننده نژادهای زنبور عسل
معمولا براي اندازه گيري خصوصيات ظاهري از هر كلني حداقل20 زنبور كارگر نمونه گيري مي شود.
در صورتي كه هدف از اندازه گيري خصوصيات ظاهري شناسايي و مقايسه نژادها به روشهاي گوناگون باشد نمونه بيشتري مورد نياز است.براي مثال در روش شناسايي نژادهاي زنبورهاي افريقايي بهتر است50زنبور كارگر از هر كلني نمونه گيري شود.
نمونه هاي هر كلني (زنبوركارگر يا نر) بايد در يك محلول خاص نگهداري شود تا هنگامي كه در ازمايشات عمليات اندازه گيري صورت مي گيرد خصوصيات ريخت شناسي زنبورها ثابت بماند و تغيري در رنگ و اندازه انها ايجاد نشود.
براي اين كار محلولهاي متفاوتي پيشنهاد شد كه رايجترين انها محلول پامپل(pampole) است.اين محلول از 30قسمت اب مقطر،15قسمت الكل اتيليك95درصد،6قسمت فرمالدئيد38تا40درصد و2قسمت اسيد استيك تشكيل شده است.
براي مقايسه نژادها و توده هاي زنبورعسل از صفات متفاوتي استفاده مي شود كه بالغ بر 39 صفت است.بعضي از خصوصيات ظاهري نژادهاي زنبورعسل كه در تفكيك و تشخيص انها مورد استفاده قرار مي گيرد و اهميت بيشتري دارد عبارتند از:
1- رنگ اسكلت خارجي بدن
2- اندازه جثه و قسمتهاي گوناگون بدن
3- اندازه طول زبان يا خرطوم
4- مشخصات موهاي سطح بدن
5- مشخصات رگ بالها